Dobre tematy na blog przychodni - ostatni kwartał 2021 cz.1

Obniżona odporność, choroby dróg oddechowych, ogólne osłabienie – to tylko część z problemów, z jakim mierzą się pacjenci i ich lekarze w okresie jesienno-zimowym. W poniższym tekście znajdziesz praktyczne wskazówki, z których skorzystasz, prowadząc bloga swojej przychodni. Doskonałe wpisy pomogą Ci zwiększyć świadomość czytelników – pacjentów – na temat zdrowia. Obniżona odporność, choroby dróg oddechowych, ogólne osłabienie — sprawdź, o czym warto napisać do swoich pacjentów.

Temat 1: Jak zadbać o swoją odporność?

„Lepiej zapobiegać niż leczyć” – profilaktyka zdrowotna powinna być dostosowana do panujących wokół warunków atmosferycznych. W okresie, kiedy pacjenci bardziej narażeni są na infekcje, warto doradzić im, co może poprawić ich odporność i pomóc uniknąć sezonowych chorób.

Istnieją przesłanki wskazujące na korzystny wpływ suplementacji cynkiem, witaminą D, czy też wyciągami z jeżówki purpurowej na odporność.[1], [2], [3]

Warto wyjaśnić czytelnikowi, że nie istnieje żadne panaceum chroniące w 100% przed zachorowaniem w okresie jesienno-zimowym. Budowanie odporności to proces długotrwały, opierający się przede wszystkim na zbalansowanej diecie, regularnej aktywności fizycznej, odpowiedniej ilości i jakości snu oraz ograniczeniu czynników stresogennych. Suplementacja może pomóc, ale sama w sobie nie wystarczy.[4], [5], [6], [7]

Temat 2: Ile witaminy D należy przyjmować?

Warto wyjaśnić, że uzupełnienie niedoboru witaminy D nie tylko pomaga uniknąć infekcji dróg oddechowych,[8] ale chroni nasze zdrowie na znacznie więcej sposobów. Na przykład zmniejsza ryzyko śmierci na nowotwór złośliwy,[9] wpływa pozytywnie na przebieg ciąży,[10] a także pomaga uniknąć zaostrzeń astmy.[11] W normalnych warunkach, do zsyntezowania wystarczającej dziennej ilości witaminy D wystarczy ok. 15 minutowy spacer w słoneczny dzień w godzinach 10-15 (bez stosowania filtrów i z ekspozycją ok. 20% powierzchni ciała). W okresie jesienno-zimowym, z racji położenia geograficznego Polski, zachmurzenia, czy też zanieczyszczenia powietrza, mogą się pojawić niedobory tej witaminy.[8]

Polskie rekomendacje dla populacji ogólnej zalecają dziennie suplementowanie w zależności od grupy wiekowej:

  • Niemowlęta do 6 miesiąca: 400 j.m.
  • Niemowlęta od 7 do 12 miesiąca: 400-600 j.m.
  • Dzieci od 1 do 10 roku: 600-1000 j.m.
  • Młodzież i dorośli od 11 do 75 roku: 800-2000 j.m.
  • Seniorzy powyżej 75 roku: 2000-4000 j.m.[12]

Nie tylko wiek decyduje o wyborze dawki witaminy D. Wpływa na to wiele więcej czynników, m.in. masa ciała – wytyczne zalecają podwojenie dawki witaminy D w przypadku osób z otyłością. Najnowsze wytyczne wspominają także o tym, aby dzienna maksymalna dawka dla dorosłych nie przekraczała 2000 IU, a w przypadku osób po 75 roku życia – 4000 IU. Zawierają także listę czynników ryzyka nadwrażliwości na witaminę D oraz listę sytuacji, w których suplementowaną dawkę najlepiej dobrać po oznaczeniu poziomu 25(OH)D3.[13]

Temat 3: Jesienna chandra, czyli jak zadbać o zdrowie psychiczne w okresie jesienno-zimowym?

Wraz z nadejściem jesieni spada ilość światła słonecznego, temperatura, dochodzi do sezonowych zmian w obrębie neuroprzekaźników ośrodkowego układu nerwowego. Część osób odczuwa wtedy apatię, brak energii i ogólne osłabienie. Jeśli wspomniane objawy utrzymują się przez dłuższy czas lub nasilają, mogą zakłócać codzienne funkcjonowanie.[14]

Depresja sezonowa to podtyp depresji, którą wyróżnia cykliczny, sezonowo-nawrotowy charakter. Częstość zapadania na tę chorobę zależy m.in. od szerokości geograficznej. W przypadku strefy umiarkowanej (m.in. w Polsce) choruje ok. 4% społeczeństwa. Leczenie powinno być dopasowane do nasilenia objawów oraz preferencji pacjenta i może polegać na fototerapii, farmakoterapii i/lub psychoterapii.[10], [15], [16], [17], [18]

Można odnieść wrażenie, że świadomość pacjentów na temat zdrowia psychicznego z roku na rok jest coraz lepsza. Dalsza edukacja społeczeństwa na ten temat oraz stwarzanie możliwości do uzyskania szybkiej i efektywnej pomocy, powinny stanowić cel profilaktyki zdrowia psychicznego.

Piśmiennictwo

[1] Maywald M, Wessels I, Rink L.: Zinc Signals and Immunity. International journal of molecular sciences, 18(10), 2222. 2017.
[2] Martineau AR et al.: Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ (Clinical research ed.), 356, i6583. 2017.
[3] Linde K et al.: Echinacea for preventing and treating the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2006 Jan 25;(1):CD000530. doi: 10.1002/14651858.CD000530.pub2. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2014;2:CD000530.
[4] Maijo M et al.: One-Year Consumption of a Mediterranean-Like Dietary Pattern With Vitamin D3 Supplements Induced Small Scale but Extensive Changes of Immune Cell Phenotype, Co-receptor Expression and Innate Immune Responses in Healthy Elderly Subjects: Results From the United Kingdom Arm of the NU-AGE Trial. Frontiers in physiology, 9, 997. 2018.
[5] Nieman DC et al.: Upper respiratory tract infection is reduced in physically fit and active adults. British journal of sports medicine, 45(12), 987–992. 2011.
[6] Cohen S et al.: Chronic stress, glucocorticoid receptor resistance, inflammation, and disease risk. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 109(16), 5995–5999. 2012.
[7] Prather AA et al.: Behaviorally Assessed Sleep and Susceptibility to the Common Cold. Sleep, 38(9), 1353–1359. 2015.
[8] Martineau et al.: Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ. 2017 Feb 15;356:i6583.
[9] Zhang Y, Fang F, Tang J, Jia L, Feng Y, Xu P, Faramand A. Association between vitamin D supplementation and mortality: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2019 Aug 12;366:l4673.
[10] De-Regil L et. Al.: Vitamin D supplementation for women during pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Jan 14;(1):CD008873. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2019
[11] Martineau AR, Cates CJ, Urashima M, Jensen M, Griffiths AP, Nurmatov U, Sheikh A, Griffiths CJ. Vitamin D for the management of asthma. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Sep 5;9(9):CD011511.
[12] Rusińska A. et al.: Vitamin D Supplementation Guidelines for General Population and Groups at Risk of Vitamin D Deficiency in Poland-Recommendations of the Polish Society of Pediatric Endocrinology and Diabetes and the Expert Panel With Participation of National Specialist Consultants and Representatives of Scientific Societies-2018 Update. Front Endocrinol (Lausanne). 31;9:246; 2018
[13] Zespół do spraw Suplementów Diety Rady Sanitarno-Epidemiologicznej: Tabela 2: Maksymalne poziomy witamin w suplementach diety. 2021
[14] Melrose S. Seasonal Affective Disorder: An Overview of Assessment and Treatment Approaches. Depress Res Treat. 2015;2015:178564. Epub 2015 Nov 25.
[15] Kurlansik SL, Ibay AD. Seasonal affective disorder. Am Fam Physician. 2012 Dec 1;86(11):1037-41.
[16] Forneris CA et al.: Psychological therapies for preventing seasonal affective disorder. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 11;(11):CD011270. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2019 May 24;5:CD011270.
[17] Gartlehner G et al.: Second-generation antidepressants for preventing seasonal affective disorder in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 8;(11):CD011268. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2019 Mar 18;3:CD011268
[18] Nussbaumer B et al.: Light therapy for preventing seasonal affective disorder. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Nov 8;(11):CD011269. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2019 Mar 18;3:CD011269.